Marktwerking in de zorg

Het onderwerp boeit mij al vanaf het moment dat ik in 1994 afstudeerde in de sociologie en als onderwerp de doelmatigheid in de ziekenhuizen en de belangen van verpleegkundigen als onderwerp had gekozen.
Marktwerking was er toen nog lang niet. Hoewel er wel voorzichtig over na werd gedacht, zo adviseerde Wisse Dekker als topman van Philips de overheid om meer concurrentie in de zorg te introduceren. En door instrumenten van het management als werklastmeting en taakspecialisatie was er al wel toenemende aandacht voor het ziekenhuis als bedrijf.  Daar hoeft in principe niks mis mee te zijn (altijd goed om te weten of het niet wat efficiënter en goedkoper kan, zeker bij dure collectieve voorzieningen als de zorg).  Tenzij het doorschiet natuurlijk….

En daar zit het ‘m nu juist in. Vanaf 2006 bedacht de overheid onder leiding van minister Hans Hoogervorst (ook VVD…) dat alleen marktwerking ons nog zou kunnen behoeden voor steeds hoger wordende zorguitgaven. Verzekeraars kregen de dubieuze rol om namens alle burgers (en potentieel patiënten) tegen de beste prijs de beste zorg in te kopen. Ziekenhuizen en andere zorginstanties werden marktpartijen die elkaar konden beconcurreren op prijs en kwaliteit, en daardoor zou het allemaal én transparanter én goedkoper én beter worden. 

Tot zover de theorie.

Maar ja, de praktijk is anders. De zorg is nou eenmaal geen markt. Want burgers of patiënten willen vooral goed zorg dichtbij en hebben nauwelijks mogelijkheden om te beoordelen waar goede zorg wordt geleverd voor een redelijke prijs. Bovendien kopen zij dit niet zelf. Dat doen verzekeraars, en hoewel er inmiddels honderden verschillen polissen (hoezo transparantie?) zijn, zijn er tegelijkertijd maar zo’n 5 serieuze zorgverzekeraars in Nederland. Die verzekeraars doen hun best om zo weinig transparant mogelijk te zijn zodat je het als burger of patiënt wel uit je hoofd laat om van zorgverzekeraar te veranderen, tenzij het je hobby is om al je avonden in november en december te besteden aan het uitpluizen van honderden polissen.

Kortom, van een echte markt is geen sprake. En dat wreekt zich dan vervolgens in de toenemende macht van zorgverzekeraars met als ongekend hoogtepunt het faillissement van meerdere ziekenhuizen, eigendom van een ondernemer die meer oog had voor efficiëntie dan voor kwaliteit van zorg. 

Natuurlijk moet de zorg doelmatig zijn, en natuurlijk moeten organisaties die er een potje van maken of niet langer nodig zijn niet eindeloos overeind gehouden worden. Maar niet op de manier zoals het nu gaat, en niet met de redenering dat een ziekenhuis niet meer is dan een stapel stenen. Zorg is mensenwerk. De zorg is geen markt. Punt uit.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.