Naam Quak

Uit de stamboom blijkt dat de eerste stamvaders schepen (zeg maar wethouder), schout (een soort ambtenaar openbare orde) of dijkgraaf (voorzitter van het waterschap) van de Polder De Qua(c)k waren. Deze polder ligt tussen het huidige Hellevoetsluis en Rockanje in en werd in 1475 bedijkt. Bewust heb ik de letter C in de naam Quack tussen haakjes gezet omdat er ook veel bronnen zijn die melding maken van de polder Quak. In het huidige schrijfgebruik heet de polder echter Quack, net als het ernaast gelegen Quackjeswater.

Het lijkt aannemelijk dat de herkomst van de achternaam Quak dus een directe relatie heeft met de polder waarin de eerste naamdragers van de naam  Qua(c)k woonden. In diverse actes zie je terug dat de naam In de Quak of Uit de Quak (waarmee de polder werd aangeduid) gebruikt werd als familienaam voor de afstammelingen van deze Quak.

Blijft natuurlijk de vraag waarom de polder De Qua(c)k is genoemd. Mogelijk dat de polder zijn naam heeft gekregen door een zinspeling op de slikgrond of een verwijzing is naar de vogelsoort kwak, een reigersoort. In dat geval zou De Quack en het nabije Quackjeswater naar de hier broedende vogelsoort genoemd kunnen zijn. Zie ook de verklaring in de Nederlandse Familienamenbank.

In de verschillende genealogische bronnen die de basis vormen voor de stamboom zoals die tevinden is op de website onder het kopje ” Stamboom Quak” zijn zowel schrijfwijzen Quak en Quack gevonden. Zoals algemeen wordt aangenomen kan dit veroorzaakt worden omdat op het moment dat achternamen vastgelegd werden in registers  een ambtenaar vaak iets opschreef zoals hij dacht dat goed was maar ook door nieuwe spellingsgewoonten. Zo zou het kunnen dat de naam Quack langzaam aan door latere nakomelingen als Quak wordt geschreven. Opvallend is echter dat voor de polder zowel de naam Quak als Quack terug te vinden is. Het kan dus ook zijn dat men het gewoon niet zo nauwkeurig nam met de spelling in de historie.

In de stamboom is mij verder een geval bekend waarin de afstammelingen van een Quak rond 1900 van de ene op de andere generatie overgingen op de achternaam Kwak of Quac, maar ook een geval waar dezelfde personen eerst als Quack en in latere actes of registers weer als Kwak werd geschreven. Ook dat kan slordigheid zijn of gewoon niet goed kunnen spellen van de ambtenaar of het niet kunnen controleren van de spellingswijze door de aangever.  In het algemeen is de naam Quack inmiddels door de meeste afstammelingen als Quak geschreven. Slechts een kleine minderheid is als Kwak de geschiedenis ingegaan. Alleen de afstammelingen van de Nijmeegse naamdragers zijn altijd Quack blijven schrijven.